Kulak Zarı Çökmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Orta kulak atelektazisi olarak da adlandırılan kulak zarı çökmesi, her yaş grubundan insanda karşılaşılan yaygın bir kulak zarı problemidir. Kulak zarı hassas bir yapıya sahiptir ve kolaylıkla hasar görebilir.

Bazen kendi kendine düzelebilen bu tür sorunlar, bazı durumlarda bir tedavi de gerektirebilir.

Kulak zarında gerçekleşen bazı problemler, tedavi edilmediklerinde kalıcı işitme kaybı gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilirler. Kulak zarı çökmesinin tedavi gerektirip gerektirmediğine, mutlaka bir uzman tarafından karar verilmelidir.

Bu yazıda, kulak zarı çökmesi hastalığı ve onu ortaya çıkaran nedenler hakkında detaylı bilgi verilmiş ve kulak zarı çökmesi tedavisi ile ilgili bazı detaylardan bahsedilmiştir.

Yazıda kulak zarında çöküntü oluşan hastaların en çok merak ettiği sorulardan biri olan kulak zarı çökmesi kendiliğinden geçer mi sorusu cevaplanmış ve bir uzman tarafından gerekli görüldüğü durumlarda tedavi sırasında hangi yöntemlerin kullanılabileceği açıklanmıştır.

Kulak Zarı Çökmesi Nedir?

Kulak zarı çökmesi ya da timpanik membran, östaki borusundaki bozulmalar ile orta kulakta yükselen basınç sebebiyle kulak zarında iç kulağa doğru meydana gelen çökmeye denir. Kulak zarı ya da timpanik membran, orta kulak ve iç kulağı birbirinden ayıran cilt benzeri bir dokudur.

Bu doku zarı, birçok önemli göreve sahiptir. Dışarıdan gelen sesleri yükselterek iç kulağa iletmek ve kulak içindeki organları korumak bu görevlerin en önemli iki tanesidir. 

Östaki borusu kulak içindeki basıncı dengelemekle görevli bir organdır.

Östaki borusundaki bozulmalar orta kulakta basıncın yükselmesine sebep olabilir. Bu basınç değişikliği ile kulak zarında iç kulağa doğru bir çökme gerçekleşir. Bu çökmeye sebep olan şey, orta kulakta negatif basınç ile ortaya çıkan vakum etkisidir.

Vakum sonucunda kulak zarının tamamında veya zarın bir kısmında çökme gerçekleşebilir.

Kulak zarı çökmesi, bazı hastalarda işitme kaybıyla birlikte ortaya çıkabilir. Genelde bu işitme kaybı geçicidir ve tedavi edildiğinde iyileşir. Kulakta ağrı ve bazı hastalarda kulaktan sıvı gelmesi gibi belirtiler de kulak zarı çökmesini işaret ediyor olabilir.

Birçok hastada, belirtilerin şiddeti ile kulak zarında meydana gelen sorunun ciddiyeti doğru orantılı bir şekilde artar. Bu belirtiler kulak zarı çökmesi gibi birçok kulak hastalığının habercisi olabilir.

Bu semptomları gösteren kişiler, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalıdır. Kulak zarı ve kulağın diğer bölümlerinde oluşan sorunlar, tedavi edilmediklerinde kalıcı işitme kaybına sebep olabilirler.

Kulak Zarı Çökmesi Nedenleri Nelerdir?

Kulak zarı çökmesi hastalığı östaki borusundaki fonksiyon bozuklukları sonucunda ortaya çıkar. Bu fonksiyon bozukluklarına bedenin farklı yerlerinde gerçekleşen pek çok hastalık neden olabilir.

Dolaylı olarak kulak zarı çökmesine sebep olan bu hastalıkların bazıları, tedavi edilmediklerinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler. Östaki borusunu etkileyen ve kulak zarı çökmesine neden olan hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

• Orta kulakta oluşan enfeksiyonlar
• Üst solunum yolu veya sinüslerde oluşan enfeksiyonlar
• Bademciklerin büyümesi
• Geniz etinin büyümesi
• Önceden yırtılmış kulak zarı
• Kronik Alerjiler

Yukarıda sayılan tüm sorunlar, doğrudan kulak zarıyla bir ilgileri olmasa da kulak zarının çökmesine sebep olabilirler. Bu sağlık sorunlarının ortadan kalkmasıyla kulak zarının kendi kendini onarabildiği durumlar da görülmektedir.

Kulak Zarı Çökmesi Kendiliğinden Geçer Mi?

Bazı hafif vakalarda kulak zarı çökmesinin kendiliğinden iyileştiği görülebilir.

Bu iyileşme, orta kulaktaki basıncın normal seviyeye dönmesi ve kulak zarının yavaş yavaş kendini onarması şeklinde gerçekleşir. Kulak zarının kendiliğinden iyileşmesi aylar sürebilir.

Kulak zarı çökmesi, KBB (Kulak Burun Boğaz) uzmanları tarafından teşhis ve tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur.

Söz konusu hastalık, tedavi edilmediği takdirde daha ciddi problemlerin ortaya çıkmasına yol açabilir. Bazı vakalarda uzmanlar tarafından gerçekleştirilen muayenelerden sonra, kulak zarı çökmesi tedavisi uygulanmasına gerek kalmayabilir.

Böyle durumlarda hastanın kulak zarının kendiliğinden iyileşmesi beklenir.

Kulak Zarı Çökmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kulak zarı çökmesi tedavisi, hastalığın altında yatan sebebe bağlı olarak gerçekleştirilir.

Doktorlar gerekli muayene ve işitme tarama testlerini tamamladıktan sonra, eğer tedaviye ihtiyaç duyuluyorsa, hastaya en uygun tedavi yöntemini belirlerler. Bazı vakalarda, östaki borusundaki fonksiyon bozuklukları, enfeksiyonlar sonucu oluşmuş olabilir.

Bu tür durumlarda ilk olarak bahsi geçen enfeksiyonların tedavi edilmesi gerekir. Doktorlar, enfeksiyon tedavisi sırasında burun yoluyla kullanılan bazı ilaçları ve antibiyotikleri gerekli görebilirler. Östaki borusundaki soruna bademcikler sebep oluyorsa, bademciklerin alınması gerekebilir.

Bazı durumlarda ise doktorlar tarafından Valsalva Manevrası tekniği uygulanması önerilebilir.

Bu teknik, kişinin ağzını ve burnunu sıkıca kapatıp, dizlerini kırarak aşağı eğilirken güçlü şekilde nefes vermeye çalışmasıyla uygulanır. Valsalva manevrası, gereksiz yere ya da yanlış şekilde uygulandığında kulağa daha büyük zararlar verebileceğinden, ilgili yöntemin bir uzman gözetiminde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

İlaç tedavisinin çözüme kavuşturamadığı daha ileri vakalarda, kulak zarı çökmesi tedavisi için cerrahi yöntemlere başvurulması gerekebilir.

Kulak zarı çökmesi tedavisi için uygulanan iki tür cerrahi işlem bulunur.

Tüp Yerleştirme

Genelde sık sık kulak enfeksiyonlarıyla mücadele eden çocuklara uygulanan kulak zarına tüp yerleştirme işlemi, çoğunlukla genel anestezi gerektirmez.

Bu yöntemde kulak zarına yerleştirilen bir tüp yardımıyla orta kulağa hava akışı sağlanır ve böylece kulak içi basıncının normal seviyeye dönmesi amaçlanır. 

Timpanoplasti

Kulak zarı çökmesi tedavisinde kullanılan biir diğer cerrahi yöntem ise, dış kulaktan alınan bir kıkırdağın, kulak zarında hasar gören bölge ile değiştirilmesi şeklinde uygulanır.

Söz konusu işlem, Timpanoplasti olarak adlandırılır. İşlem, doktorların gerekli gördüğü durumlarda genel anestezi eşliğinde hastalara uygulanır.

Sonuç

Kulak zarı çökmesi, östaki borusundaki fonksiyon bozukluklarının kulak içindeki basıncı etkilemesi ile birlikte ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.

Orta kulakta oluşan negatif basınç, kulak zarının iç kulağa doğru tamamen ya da kısmen çökmesine yol açar. Östaki borusunun hasar görmesine çeşitli enfeksiyonlar, bademcik ve geniz eti büyümeleri ve daha birçok hastalık sebep olabilir.

Hafif vakalar kendiliğinden iyileşebilirken, daha ciddi vakalarda çeşitli tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekebilir.

Kulak zarı çökmesi belirtileri gösteren kişilerin, acilen bir KBB uzmanı tarafından muayene edilmeleri, hastalığın erken teşhis edilebilmesi açısından oldukça önemlidir. İleri derece vakalar, tedavi edilmediklerinde kişilerde kalıcı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına sebep olabilirler.

Kaynakça

• Kristin Hayes, RN. “Retracted Ear Drum Symptoms and Treatment.” Verywell Health, Verywell Health, 1 Apr. 2022, https://www.verywellhealth.com/what-causes-a-retracted-ear-drum-1191976.
• Watson, Stephanie. “Retracted Eardrum: Symptoms, Causes, Diagnosis, and Treatment.” Healthline, Healthline Media, 15 May 2018, https://www.healthline.com/health/retracted-eardrum#treatment.
• Roland, James. “What Are Valsalva Maneuvers and Are They Safe?” Healthline, Healthline Media, 11 July 2019, https://www.healthline.com/health/valsalva-maneuver#how--to.
• “Tympanic Membrane Retraction: What It Is, and How You Can Treat the Disorder.” WebMD, WebMD, https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-a-tympanic-membrane-retraction.