Kulak zarı delinmesi, orta kulak ve iç kulağı birbirinden ayıran zarın delinmesi veya yırtılması sonucunda ortaya çıkan bir sorundur. Kulak zarı patlaması olarak da adlandırılan bu durum bazen birkaç hafta içinde kendi kendine iyileşebilir.
Kulak zarındaki delik veya yırtığın büyüklüğüne bağlı olarak, çeşitli tedavi yöntemlerine başvurulabilir.
Genellikle ilaç tedavisi gibi daha basit yöntemler sorunun giderilmesi için yeterli olur. Ancak bazı vakalarda, kulak zarının onarılması için cerrahi işlem uygulanması gerekebilir.
Kulak zarı delinmesi, tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu sebeple, aşağıda açıklanmış olan belirtileri gösteren kişilerin, vakit kaybetmeden bir KBB uzmanına başvurmaları önemlidir.
Kulak Zarı Delinmesi Nedir?
Kulak zarı ya da timpanik membran, orta kulağı iç kulaktan ayıran cilt benzeri gergin bir dokudur. Bu zar dışarıdan gelen sesleri ürettiği titreşim sayesinde yükselterek iç kulağa iletir ve işitmeyi kolaylaştırır. Ayrıca iç kulağı bakteri ve enfeksiyonlardan korur.
Aşağıda detaylı bir şekilde açıklandığı üzere, kulak zarında bazı sebeplerden dolayı boşluklar oluşabilir. Bu boşluklar bazen bir yırtığa, bazen ise bir deliğe benzer. Kulak zarı yırtılması, delinmesi veya patlaması olarak adlandırılan bu durum zarın işlevini yitirmesine neden olur.
Böylece iç kulak dışarıdan gelebilecek bakterilere ve mikroplara karşı daha savunmasız bir hale gelir. Ayrıca, kulak zarı patlamış hastalarda geçici işitme kaybı görülebilmektedir.
Kulak Zarı Delinmesi Neden Olur?
Kulak zarı hassas bir doku olduğu için, birçok farklı sebepten dolayı hasar görebilir. Kulak zarında gerçekleşebilecek sorunlar arasında en yaygın olanlardan biri de kulak zarı delinmesidir. Her yaştan insanın başına gelebilen bu durumun sebepleri şu şekilde sıralanabilir:
Kulak Enfeksiyonları
Kulağın bölgelerinde gerçekleşen birçok enfeksiyon kulak zarında delinmeye sebep olabilir. Genellikle çok şiddetli enfeksiyonlar sonucunda bu durumun ortaya çıktığı görülse de, sık tekrarlayan hafif enfeksiyonlar da kulak zarına zarar verebilmektedir.
Bir orta kulak enfeksiyonu olan akut otitis media, kulak zarındaki sorularla en çok ilişkilendirilen enfeksiyon türüdür. Bu enfeksiyon sonucunda orta kulakta biriken sıvı, kulak içi basınç değişikliklerine sebep olabilir ve bu durum da kulak zarının yırtılmasıyla sonuçlanabilir.
Kafa ve Kulak Travmaları
Kafaya alınan darbe sonucunda ortaya çıkan travmalar kulak zarı delinmesine sebep olabilir. Bu tür travmalara dövüş sporcuları veya kaza geçirmiş kişilerde rastlanmaktadır.
Ani ses değişikliklerinin sebep olduğu akustik travmalar da kulak zarına zarar verebilir. Bu travmalar, yüksek sesli müziğe ya da patlama sesine maruz kalınan durumlarda oluşabilmektedir.
Kulağa Sokulan Nesneler
Kulağa sokulan her türlü nesne, kulak zarına zarar verebilmektedir. Özellikle çocukların, sivri uçlu oyuncaklar ve kalemleri kulaklarına sokmaları sonucu, kulak zarında hasar meydana gelebilmektedir.
Ayrıca kulak içi temizliği amacıyla kullanılan pamuklu çubuklar da kulak zarında delinmeye sebep olabilirler. Bu çubuklar kulaktaki kiri daha da içeri doğru iterler. Kulak kiri kulak zarına yapışırsa, zarın hasar görmesine sebep olabilir.
Yüksek Sese Maruz Kalmak
Sürekli yüksek sese maruz kalan kişilerde, kulak zarı problemlerine daha sık rastlanır. Yüksek sesli makinelerin çalıştığı veya müzik stüdyosu gibi mekanlarda çalışan kişilerin, gürültünün olumsuz etkilerinden korunmak için önlem almaları gerekmektedir.
Ani Basınç Değişikliği (Barotravma)
İç kulak ve dış kulaktaki basınç dengesinin bozulması sonucunda kulak zarında yırtılma görülebilir. Östaki borusunun en önemli görevlerinden biri, kulağın bölümleri arasındaki basıncı eşitlemektir. Ani basınç değişikliklerinden dolayı bu boru görevini gerçekleştiremezse, kulak zarı delinebilir.
Özellikle tüplü dalışla uğraşan kişilerde barotravmalar sıklıkla görülür. Dalış sırasında kulak içindeki basıncın dengelenememesi, işitme kaybı da dahil birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıca sık sık uçakla seyahat eden kişilerde de, barotravma gerçekleşme olasılığı yüksektir.
Kulak Zarı Delinmesi Belirtileri Nelerdir?
Kulak zarı yırtılması belirtileri, aynı zamanda kulakta ortaya çıkabilen başka sorunlarla da ilişkili olabilirler. En sık karşılaşılan kulak zarı delinmesi belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Ani İşitme Kaybı (işitmenin kısmen veya tamamen kaybedilmesi)
- Kulaktan sıvı akması
- Kulak çınlaması (kulakta uğultu, vızıldama, çınlama duyma hissi)
- Kulakta ağrı veya kaşıntı
- Yüksek ateş (Kulak zarı delinmesine bir enfeksiyonun eşlik ettiği durumlarda görülür)
Bu belirtiler kulak zarı delinmesiyle ilgili olabileceği gibi, pek çok farklı kulak hastalığının habercisi de olabilir. Kulakta ortaya çıkan problemler, tedavi edilmezlerse kalıcı işitme kaybı da dahil olmak üzere birçok ciddi sağlık sorununa sebep olabilirler.Bu yüzden, yukarıdaki belirtileri gösteren kişilerin en kısa zamanda bir uzmana başvurmaları gerekmektedir.
Kulak Zarı Delinmesi Tedavisi
Sorunun ciddiyetine bağlı olarak, “Kulak zarı patlarsa ne olur?” sorusunun cevabı da değişmektedir. Kulak zarında delinmeler genellikle herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaksızın iyileşebilmektedir. Fakat tedavi gerektiren durumlarda, tedavinin gerçekleştirilmemesi ciddi sorunlara yol açabilir.
Kulaktaki delik veya yırtığa bir enfeksiyonun sebep olduğu durumlarda, uzmanlar antibiyotik kullanımına başvurabilir.
Ayrıca, kulak zarındaki deliği kapatmak için, ilaçlı bir bant yardımıyla yama uygulanabilir. Bu bant kulak zarının daha hızlı iyileşmesini sağlar. Nadiren, kulak zarının eski haline getirilmesi için cerrahi müdahale gerekebilir.
Kulak Zarı Delinmesi Ameliyatı
“Kulak zarı delinirse ne olur?” sorusunun yanıtı, kulak zarında gerçekleşen hasarın büyüklüğüyle ilişkilidir. Yırtılmanın kendi kendine veya yama ile iyileşmesinin mümkün olmadığı durumlarda, cerrahi müdahaleye gerek duyulabilir.
Halk arasında kulak zarı ameliyatı da denen bu işlem, kulağın başka bir bölgesinden alınan kıkırdağın kulak zarının hasar gören bölgesiyle değiştirilmesi şeklinde gerçekleşir. Kulak zarı ameliyatı, çoğunlukla genel anestezi altında uygulanmaktadır. Ameliyat süresi ortalama 2 saattir.
Kulak zarı ameliyatı sonrası, hastalar bir gün içinde taburcu edilebilir ve bir hafta gibi bir sürede normal hayatlarına dönebilirler.
Kulak Zarı Delinmesi Baş Ağrısı Yapar Mı?
Kulak zarı delinmesi, özellikle zardaki hasarın büyük olduğu durumlarda, şiddetli ağrılara sebep olabilir.
Bu ağrılar, başın ağrıyan kulağın bulunduğu tarafında ya da tamamında hissedilebilir. Baş ağrısı olarak hissedilebilecek bu durum, kulak zarının tedavi süreci boyunca devam edebilir. Başta ve kulakta ağrı hisseden hastalar, uzman tavsiye ile tedavi süreci boyunca çeşitli ağrı kesiciler kullanabilir.
Kulak Zarı Delinmesi İşitme Kaybı Yapar Mı?
Yukarıda da bahsedildiği gibi, kulak zarı delinmesinin sık karşılaşılan belirtilerinden biri ani işitme kaybıdır.
Kulak zarının ince ve gergin yapısı, dışarıdan gelen seslerin etkisiyle titreşim üretir. Bu titreşimler sayesinde ses dalgaları orta kulağa iletilir. Kulak zarında delinme ya da yırtılma gibi sorunlar gerçekleştiğinde, zar işlevini kısmen veya tamamen kaybedebilir.
Bu durumda aniden gelişen işitme kaybının oluşmasını sağlar. İşitme kaybının kulak zarındaki problem giderildiğinde ortadan kalkması beklenir.
Kulak Zarı Delinmesi Kendiliğinden Kapanır Mı?
Kulak zarında oluşan hasarlar kendiliğinden iyileşebilir. Bu durum hasarın büyüklüğüyle doğrudan bağlantılıdır.
Kulak zarında çok küçük delikler oluşabileceği gibi, bazı vakalarda zarın tamamını kaplayan delikler de görülebilir. İleri derece vakalar tedavi edilmediği sürece iyileşmez ve tedavi gerçekleşmezse orta kulakta ciddi sorunlar oluşmasına yol açabilir.
Bu sebeple, kulak zarı delinmesinin kendiliğinden iyileşebileceğine ve tedavi gerekmediğine KBB uzmanları tarafından karar verilmelidir.
Kulak Zarı Delinmesi Nasıl Geçer?
Kulak zarında meydana gelebilecek yırtılmalar, günlük hayatta başımıza gelebilecek birçok olay ve hastalık sonucunda gerçekleşebilir. Kulak zarı patlaması belirtileri gösteren kişilerin, en kısa zamanda bir uzmana başvurmaları gerekmektedir.
Doktorlar, yapılan muayene sonucunda kulak zarının kendi kendine iyileşebileceğine karar verebilir. Kulak zarının kendi kendine iyileşemeyecek ölçüde hasar gördüğü durumlarda, ameliyat da dahil olmak üzere birçok tedavi yöntemine başvurulabilir.
Kaynakça
- “Perforated Eardrum.” NHS Choices, NHS, https://www.nhs.uk/conditions/perforated-eardrum/.
- Valeii, Kathi. “Anatomy of the Eardrum.” Verywell Health, Verywell Health, 19 Jan. 2021, https://www.verywellhealth.com/eardrum-anatomy-5089293.
- MediLexicon International. (n.d.). Ruptured eardrum: Symptoms, causes, and treatments. Medical News Today. Retrieved March 7, 2023, from https://www.medicalnewstoday.com
- Roth, Erica. “Eardrum Rupture: Causes, Symptoms & Treatments.” Healthline, Healthline Media, 12 Aug. 2019, https://www.healthline.com/health/ruptured-eardrum#causes.
- “Ruptured Eardrum (Perforated Eardrum).” Mayo Clinic, Mayo Foundation for Medical Education and Research, 18 Jan. 2022, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ruptured-eardrum/symptoms-causes/syc-20351879.