Kulak Tıkanıklığı Nasıl Geçer? (Belirtileri ve Tedavisi)

Kulak tıkanıklığı nedir? Kulak tıkanıklığı, dönem dönem her insanın yaşayabildiği, rahatsızlık veren bir durumdur. Kulaktaki tıkanıklık, bazen tek başına, bazen burun tıkanıklığı ile birlikte görülebilir. Tıkanıklığa sebep olan faktöre göre, tıkanıklık kendi kendine geçebilir veya tedavi edilmesi gerekebilir. Özellikle sürekli devam eden ve giderek artış gösteren tıkanıklıklar tedavi edilmesi gereken, ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Kulak tıkanıklığından şikayetçi olan kişiler, kulak burun boğaz (KBB) uzmanlarına başvurarak, tıkanıklığın sebebi ve eğer gerekiyorsa uygulanacak tedavi yöntemi hakkında bilgi alabilir.

Bu yazıda, kulak tıkanıklığının nedenleri ve tıkanıklığın nedenine bağlı olarak uygulanacak tedavi yöntemleri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Kulak tıkanıklığı yaşayanlar için, tıkanıklık hissini önlemeye yönelik yapılabilecekler hakkında bilgi verilmiştir.

Kulak Tıkanıklığı Nedir?

Kulak tıkanıklığı, tek kulakta ya da her iki kulakta görülebilen dolgunluk hissidir. Pek çok sebepten kaynaklanabilen kulakta tıkanıklık hissi, çoğunlukla kendiliğinden geçer. Kulak tıkanıklığının sebebi, genellikle vücudun kulakla bağlantılı başka bir bölümünde gerçekleşen sorunlar olsa da, bazı durumlarda tıkanıklığa sebep olan şey, kulak kanalındaki bir nesne veya kulak kiri de olabilir. 

Kulak tıkanıklığı, özellikle tek kulakta görüldüğünde, baş dönmesi ve denge sorunlarına neden olabilir.

Ayrıca, kulak tıkanıklığına tinnitus (kulak çınlaması) ve işitme kaybı da eşlik edebilir. Bu belirtiler genellikle geçicidir. Fakat eğer tıkanıklığın altında tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunu varsa, tedavinin gecikmesi durumunda belirtiler kalıcı hale gelebilir ve daha önemli sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

Kulak Tıkanıklığı Neden Olur?

Kulak tıkanıklığı, çoğu zaman östaki borusundaki fonksiyon bozukluklarının sonucunda oluşur.

Östaki borusu, orta kulağa bağlanan ve kulağın bölümleri arasındaki basınç dengesini sağlamakla görevli olan bir organdır. Östaki borusunda meydana gelen sorunlar, bu organın görevini tam olarak yerine getirmesini engeller.

Bu durumda, kulak ağrısı ve tıkanıklığı da dahil olmak üzere, kulak ile ilgili pek çok sorun ortaya çıkabilir. Östaki borusundaki fonksiyon bozukluklarının ve kulak tıkanıklığının sebepleri şu şekilde sıralanabilir:

• Kulak iltihabı
• Östaki borusu disfonksiyonu
• Grip sonrası kulak tıkanıklığı
• Yanlış bir pozisyonda uyumak
• Alerjiler
• Solunum yolu enfeksiyonları
• Ani basınç değişiklikleri
• Kulak kiri birikmesi
• Kafa içi tümörleri
• Bademcik ve geniz eti büyümesi

1- Kulak İltihabı

Bakteriler, virüsler veya her ikisinin bir kombinasyonu gibi patojenler kulak enfeksiyonlarına neden olabilir. Kulakta ağrı, dolgunluk hissi, işitme kaybı, yüksek ateş gibi belirtilerle ortaya çıkmaktadır.

2- Östaki Borusu Disfonksiyonu

Östaki borusu orta kulakta yer almaktadır ve temel görevi atmosfer basıncı ile orta kulak arasındaki basıncı dengelemektir. Östaki borusunda olan bir problem bu basıncın dengelenmesini engeller ve hastalarda tıkanıklık hissine neden olur.

3- Grip Sonrası Kulak Tıkanıklığı

Hastayken ya gripliyken de kişilerde kulak tıkanması rahatsızlığı ortaya çıkabilir. Gripken kulak tıkanması, genellikle solunum yollarının rahatsızlanması ve kulak içi basıncının düzensizleşmesi sonucu ortaya çıkar. 

4- Yanlış Bir Pozisyonda Uyumak

Kulak, üstüne uzun süre yatınca da tıkanması mümkün olan bir vücut parçasıdır. Kulak içi basıncı oldukça hassas olduğundan, kulağı baskılayacak şekilde yanlış pozisyonlarda uzun süre yatmak ya da durmak, kulak tıkanıklıklarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu şekilde yanlış pozisyonlarda uyuyan kişiler, genellikle sabah uyandıkları zaman kulak tıkanıklığı yaşarlar.

5- Alerjiler

Alerjiler, kişiden kişiye göre değişiklik gösteren, çok çeşitli vücut reaksiyonlarıdır. Bazı kişilerde, alerjik reaksiyonlar deride kızarıklık, şişme ve kaşıntı olarak görülebilirken, bazı kişilerde de özellikle solunum yolunu etkileyen sorunlar oluşturur. Alerjiler, östaki borusunu da etkileyebilir ve şişip tıkanmasına sebep olabilir. Özellikle polen ve güneş gibi mevsimsel alerjilerin sebep olabileceği bu durum, kulak içindeki basınç dengesini bozar ve kulak tıkanıklığına neden olur.

6- Solunum Yolu Enfeksiyonları

Özellikle hava sıcaklıklarının oldukça düştüğü kış aylarında görülebilen solunum yolu enfeksiyonları da, östaki borusunun şişmesine ve görevlerini yerine getirmesine engel olabilir. Bu tür enfeksiyonlar, kulak tıkanıklığı ve çınlaması gibi rahatsız edici hislere neden olur. Enfeksiyonlar tedavi edilmediklerinde ciddi sağlık sorunlarına sebep olabileceğinden, solunum yolu veya kulakta enfeksiyon belirtileri gösteren kişilerin en kısa zamanda bir uzmana başvurmaları gerekir.

7- Ani Basınç Değişiklikleri

Çoğunlukla, uçakla seyahat eden veya suya dalan kişilerin başına gelen ani basınç değişiklikleri, kulak tıkanıklığı neden olur sorusunun cevabı olarak görülebilir.

Bu durum genellikle geçici olsa da, sürekli basınç değişikliğine maruz kalan kişilerde, kalıcı işitme kaybı da dahil olmak üzere ciddi sağlık sorunları görülebilir. Ani basınç değişikliklerinden kaçınmak için, uçak yolculuğu sırasında sakız çiğnemek gibi basit önlemler alınabilir.

Uzman olmayan kişilerin belli bir derinlikten fazlasına dalmaları, kulak tıkanıklığı dışında birçok başka sağlık sorununa da sebep olabilir.

8- Kulak Kiri (Buşon) Birikmesi

Buşon, Halk arasında kulak kiri olarak bilinmektedir. Kulak kiri kulağı kirden, tozdan korumak adına kulağımız tarafından salgılanmaktadır. Kulağı temizlemek için kulak çubuğu ya da kulak pamuğu gibi yabancı cisimler kullanılır ve kulak kiri kulak zarına itilirse kulakta tıkanmaya sebep olur.

Kulak kiri olarak bilinen ve kulak kanalında salgılanan sıvı, kulağı zarar verebilecek mikroorganizmalardan ve tozdan korumakla görevlidir.

Bu salgı, çoğu insanda kendiliğinden kulağın dışına atılır ve ciddi bir soruna sebep olmaz. Fakat bazı insanlarda, kulak kanalındaki şekil bozukluklarından ya da kulağın yanlış temizlenmesinden kaynaklı olarak, kulak kiri tıkanıklığı sorunu yaşanabilir.

Bu durum, kulakta dolgunluk ve tıkanıklık hissinin yanı sıra, işitme sorunlarına da sebep olabilir.

9- Kafa İçi Tümörleri

Bazı kafa içi ve beyin tümörleri de, östaki borusunda sıkışma ve basınç dengesizliklerine sebep olur. Özellikle kulaktan beyne giden sinirlerde görülen iyi huylu bir tümör olan akustik nörinom, kulakta tıkanıklık ve dolgunluk hissi gibi belirtileri açığa çıkarır.

10- Bademcik ve Geniz Eti Büyümesi

Genellikle çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarıyla birlikte görülen bademcik ve geniz etinin büyümesi, östaki borusunda basınç oluşturabilir. Bu durum da kulakta tıkanıklık oluşmasına sebep olur.

Kulak Tıkanıklığı Nasıl Geçer?

Kulak tıkanıklığının tedavisi, bu durumun ortaya çıkmasına sebep olan faktöre bağlı olarak belirlenir.

Bu sebeple, kulak tıkanıklığı nasıl geçer diye merak eden kişilerin, bir uzman tarafından muayene edilmeden herhangi bir tedavi yöntemini uygulaması yanlıştır. KBB uzmanları, kulağın fiziksel muayenesi ve gerekli görülürse bazı ek testlerin sonucunda, tıkanıklığın altında yatan sebebi belirler ve doğru tedavi yöntemini uygular.

Kulak tıkanıklığına alerjilerin sebep olduğu durumlarda, alerjinin türü ve seviyesine uygun bir tedavi yöntemi uygulanır.

Alerjiler çok kompleks ve tedavisi zaman alan durumlar oldukları için, tedavi süresince kulak tıkanıklığı da dahil olmak üzere ortaya çıkan alerjik belirtileri baskılamak için ilaç kullanılabilir. İnsanlar tarafından merak edilen kulak tıkanıklığı nasıl açılır sorusunun cevabı, alerjilerin tedavi edilmesiyle ilgili olabilir.

Solunum yolunda veya orta kulakta meydana gelen enfeksiyonlar kulak tıkanıklığına sebep oluyorsa, enfeksiyon tedavisi uygulanarak şikayetler ortadan kaldırılır.

Uzmanlar, bu enfeksiyonların tedavisinde antibiyotiklerde dahil olmak üzere pek çok ilaca başvurabilir. 

Ani basınç değişiklikleri, kulakta tıkanıklık hissi ile birlikte kulak zarına da zarar verebilir. Bu tür vakalarda, kulak zarı kendi kendine iyileşemeyecek seviyede bir hasar aldıysa, çeşitli cerrahi müdahaleler ve kulak damlalarıyla iyileşme süreci yönetilir. 

Kulak kiri veya kulak kanalına giren nesneler kulak tıkanmasına sebep olduğunda, kulak kanalını evde temizlemeye çalışmak kulağa zarar verebilir.

Bu sebeple, kulak kanalındaki tıkanıklığın temizlenmesi için bir uzmana başvurmak gerekir. KBB uzmanları, kulak kanalını özel aletler yardımıyla kolayca temizler.

Özellikle virüs ve bakterilere karşı daha savunmasız olan çocuklarda, geniz eti ve bademcikler iltihaplanarak büyüyebilir. Bu sorun kronik hale gelip sürekli tekrarlayabilir ve gerek kulakta, gerek solunum yolunda ciddi sorunlara sebep olabilir. Bu sebeple, uzmanlar geniz eti ve bademcikleri cerrahi işlemle almayı uygun görebilirler. 

Kulak içi tıkanıklık hissi birkaç gün içinde kendi kendine geçebilir.

Böyle durumlarda, ilerleyen günlerde tekrar bir tıkanıklık oluşup oluşmadığını takip etmek ve tıkanıklık tekrarlıyorsa bir sağlık kurumuna başvurmak gereklidir. Kulak tıkanıklığı evde nasıl geçer diye merak eden okurların, bir uzman tarafından önerilmeyen hiçbir tedavi yöntemini uygulamamaları, kalıcı işitme kaybı gibi ciddi sağlık sorunlarına engel olmak açısından önemlidir.

Kulakta Tıkanıklık Hissi Nasıl Önlenir?

Kulak tıkanıklığı birçok farklı sebepten ortaya çıksa da, tıkanıklığın ortaya çıkma ihtimalini azaltan faktörler vardır. Bu yüzden, kulak tıkanıklığına ne iyi gelir sorusundan önce kulak tıkanıklığının nasıl önlenebileceğini bilmek gerekir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, pek çok hastalığa olduğu gibi, kulak tıkanması ile ilgili hastalıklara da yakalanma ihtimalini düşürür. 

Gün içinde bol bol su tüketmek, enfeksiyonlara ve östaki borusunda meydana gelebilecek tıkanıklıklara karşı etkili bir yöntemdir. Zararlı alışkanlıkları azaltmak da birçok hastalığın önlenmesine yardımcı olur. Özellikle, sigara ve nargile dumanı, östaki borusunu tahriş ederek çeşitli fonksiyon bozukluklarına sebep olabilir.

Kaynakça

• Audiology & Hearing Health. “UNCLOGGED: Getting to the Bottom of Ear Congestion.” Audiology & Hearing Health, 28 Sept. 2020, https://www.audiologyandhearing.com/blog/ear-congestion/
• “Ear Congestion: Remedies and When to See a Doctor.” Medical News Today, MediLexicon International, https://www.medicalnewstoday.com/articles/ear-congestion#allergies.
• “Blocked and Clogged Ears: 10 Tips for Unclogging & Pressure Relief.” WebMD, WebMD, https://www.webmd.com/allergies/stuffy-ears-sinuses.