Kolesteatom Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? | Duymer İşitme Merkezi

Bu yazıda kolesteatom nedir, kolesteatom belirtileri nelerdir ve kolesteatom nasıl tedavi edilir gibi birçok soruya açıklayıcı yanıtlar verilecektir. Böylece kişiler, hastalığın belirtilerini taşıyıp taşımadıklarını öğrenecebilecek  ve tedavi olabilmek adına uzmanlara başvurabileceklerdir. Bu noktada her türlü kulak hastalığının daha ciddi sorunlara yol açabileceği ve bu sebeple kişilerin hayatlarının olumsuz yönde etkilenebileceğinin altının çizilmesi oldukça önemlidir. Dolayısıyla bu tür ve diğer kulak hastalığı belirtilerine sahip olan kişilerin acilen uzman doktorlara başvurmaları ve tedavi olmaları tavsiye edilir.

Kolesteatom Nedir?

Genellikle orta kulak iltihabı (otitis media) rahatsızlığının tekrar etmesi sonucu oluşan ve kulak zarı dokusunun büyüyerek kulak içi ritminde aksaklıklar ortaya çıkarmasına sebep olan rahatsızlığa "kolesteatom" denir. Hastalık, kulak zarını ve kulak kanalını kaplayan deri tabakanın orta kulağa ilerlemesi ve orada birikmesi olarak da özetlenebilir. Bu deri tabaka, orta kulak iltihapları gibi rahatsızlıkların tekrar etmelerinin bir sonucu olarak orta kulak boşluğu içinde kıvrılır ve bükülür. Zaman içerisinde deri tabaka büyümeye ve bulunduğu bölgenin çevresinde yer alan diğer doku, organ ve kemikleri rahatsız etmeye başlar. Deri tabaka büyüyerek keseye benzer bir yapının ortaya  çıkmasına neden olur. Orta kulak boşluğunda ortaya çıkan ve kolesteatom olarak adlandırılan bu hastalık, tedavi edilmemesi durumunda kişilerde daha kötü rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. 

Kolesteatom, orta kulak boşluğunda ve / veya mastoid kavitede keratinize skuamöz epitel ve deskuamasyona uğramış keratin debrisinin neoplastik olmayan birikimi olarak tanımlanır.^[1]

Kolesteatom Tehlikeli Mi?

Söz konusu hastalık ile ilgili araştırma yapan kişilerin, öncelikle ilgili hastalığın tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu bilmeleri gerekir. Fakat hastalık her ne kadar tedavi edilebilir olsa da, hastalığın belirtilerini gösteren kişilerin acilen muayene olmaları, tedavi işlemlerini geciktirmemeleri gerekir. Aksi halde kişilerde kulak ağrısı, işitme kaybı ve kulak akıntısı gibi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

Buradan hareketle kolesteatom tehlikeli mi sorusunun cevabı evet olarak verilebilir. Kolesteatom hastalığı aynı zamanda hızlı bir şekilde belirti vermeyen bir hastalıktır. Söz konusu hastalık, kişilerde uzun süre belirti vermeden yayılabilir ve kişilere fark ettirmeden kulak içi basıncını arttırarak işitme kaybı ve kulak ağrılarının ortaya çıkmasına neden olabilir. İlgili hastalığının olası diğer tehlikeleri ise baş dönmesi, sersemlik ve yüz sinirlerinde zayıflama olarak sıralanabilir. Kolesteatom ameliyatı yapan doktorlar, hastaların bu türden belirtilere sahip olup olmadıklarını kontrol etmelerinin ardından ilgili tedavi yöntemlerine başvururlar. 

Kolesteatom Nasıl Teşhis Edilir?

Kolesteatom, belirtileri oldukça geç ortaya çıkan bir kulak hastalığıdır. Bu sebeple ilgili hastalık, genellikle rutin bir kulak muayenesi esnasında uzman Kulak Burun Boğaz doktorları tarafından fark edilir. Kişiler, belirli kulak rahatsızlıkları ya da rutin kontroller sebebiyle hastanelere başvururlar. Steril hastane ortamlarında uzman doktorlar, hastaların şikayetleri üzerine kişilerin kulak bölgesini incelerler.

Bu aşamada doktorlar, hastaların kolesteatom rahatsızlığına sahip olup olmadığını fark edebilirler. Hastalığın teşhisi için genelde biyopsi yöntemine başvurulmaz. Fakat doktorlar, hastanın durumuna ve hastalığın seviyesine bağlı olmak koşuluyla bilgisayar destekli kulak tomografisine başvurabilirler. Bilgisayar destekli tomografi, orta kulak bölgesinde kolesteatom kesesinin olup olmadığının kontrol edilmesini sağlar. Böylece doktorlar, hastalar için uygun olan tedavi yöntemlerine karar verebilirler. 

Kolesteatom Nasıl Tedavi Edilir?

Kolesteatom adı verilen kulak rahatsızlığı, genelde kolesteatom ameliyatı ile çözüme kavuşturulur. Hastalık genelde ameliyat ile tedavi edilse de, ameliyat sürecine başlanıp başlanmayacağı uzman doktorların kararları doğrultusunda belirlenir. Kolesteatom tedavisi ve müdahalelerindeki amaç, hastanın kulak içinde yer alan keseleri tam anlamıyla ilgili bölgeden çıkarmaktır. Bu yöntem ile orta kulakta bulunan enfeksiyonun ortadan kaldırılması sağlanır.

Kolesteatom ameliyatı sonrası hastalarda görülen işitme kaybı rahatsızlıklarının ortadan kalkması ise, söz konusu ameliyatın diğer amaçları arasında yer alır. Fakat hastalarda bu hastalıktan kaynaklı olarak ortaya çıkan işitme kaybı durumları her zaman kalıcı olarak tedavi edilemeyebilir. Bu ihtimalin gerçekleşmesi durumunda uzman doktorlar, işitme kayıplarını ortadan kaldırabilmek için hastalara alternatif cerrahi yöntemlerle müdahale edebilir ya da kişilere işitme cihazı kullanmaları konusunda tavsiyeler verebilirler.

Kolesteatom Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Öncelikle belirtmek gerekir ki, hastalığın ameliyatı esnasında hastaların kulak zarının arkasındaki bölümlere genellikle müdahale edilmez. Hastaların kulak içlerinin nasıl olduğunu gözlemlemek ve ameliyatı kolay bir şekilde gerçekleştirebilmek için kameralı medikal cihazlar ile müdahale yapılır. Ameliyatın ilk aşamasında bu kameralı cihazlar ile hastaların kulak zarlarının ön kısmı incelenir ve kolesteatom kesesi tespit edilir. Bu kese, genellikle dış kulak derisinin ilgili bölgede toplanması sonucu oluşur ve kişilerin duyma kaybı gibi şikayetlere sahip olmalarına neden olur.

Kesenin nerede olduğunun tespit edilmesinin ardından uzman doktorlar, keseyi bulunduğu bölgeden uygun şekilde çıkarır ve kulak içerisinde bulunan diğer deri parçalarını temizlerler. Bu noktada doktorlar, kulak zarının ne derece zarar gördüğünü belirler ve duruma göre kulak zarı bölgesine de müdahale ederler. Böylece işlem tamamlanmış olur. Kolesteatom ameliyatı olanların yorumları genellikle olumlu olur. Ameliyat işlemlerinin ardından duyma kaybı sorunlarının ortadan kalktığı görülür. 

Kolesteatom Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tedavi için ameliyat olan hastaların ameliyat işlemlerinin ardından dikkat etmeleri gereken bazı detaylar vardır. Ameliyat genellikle genel anestezi yönteminin kullanılması ile gerçekleştirildiğinden, hastaların öncelikle birkaç gün hastanede kalabileceklerini bilmeleri gerekir. Hastalık öyküsü, yaş ve kesenin büyüklüğü gibi faktörler, hastaların hastanede geçirdikleri zamanın farklılık göstermesine neden olabilir.^[2] Hastaneden taburcu olan hastaların bazı önlemleri almaları ve uygulamaları, ameliyat işlemlerinin işe yaraması için oldukça önemlidir. Buna göre ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir: 

• Öksürük ve ıkınma gibi kulağı zorlayacak eylemlerden kaçınılmalıdır. 
• Birkaç ay boyunca ağır fiziksel işler yapılmamalıdır. 
• 6-7 ay gibi bir süre boyunca su sporlarına ara verilmelidir. 
• Ağır kaldırılmamalıdır. 
• Kulak bölgesine su kaçırmamaya dikkat edilmelidir. Bu maddeye uygun olacak şekilde duş alınmalıdır. Bu madde, ameliyatı takip eden 2 ay boyunca uygulanmalıdır.
• Çok yüksek sesli ortamlarda bulunulmamalıdır.

Kaynakça

• “Anamnez.” Wikipedia, Wikimedia Foundation, 2 May 2021, https://tr.wikipedia.org/wiki/Anamnez.