İşitme Kaybı Tipleri Nelerdir?

Kulak ve işitme ile ilişkili diğer organlardan kaynaklanan, birbirinden farklı işitme kaybı tipleri bulunur. İşitme kaybı tiplerinden bazıları geçicidir ve kolayca tedavi edilebilir. Ancak bazı işitme kaybı tipleri kalıcıdır ve ancak işitme cihazlarıyla giderilebilir.

İletim tipi işitme kaybı ve sensörinöral işitme kaybı, en sık görülen işitme kaybı tipleridir. Bunların birlikte görülmesiyle oluşan mikst tipi işitme kaybının yanı sıra, fonksiyonel ve merkezi tip işitme kaybı da işitme sorunlarına neden olabilir.

Bu içerikte, işitme kaybı tipleri ve nedenleri hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Çeşitli işitme kaybı tiplerinin hangi yöntemlerle tedavi edilebileceği ve tedavinin mümkün olmadığı durumlarda işitme kaybını gidermenin yöntemlerinden bahsedilmiştir.

İletim Tipi İşitme Kaybı

İletim tipi işitme kaybı, ses dalgalarının dış veya orta kulaktan iç kulağa verimli bir şekilde iletilmemesi durumunda ortaya çıkan bir işitme kaybı türüdür. İletim tipi işitme kaybının yaygın nedenleri arasında sesin iç kulağa iletilmemesine neden olan bir tıkanıklık veya hasar bulunur.

Bazı durumlarda iletim tipi işitme kaybı geçici olabilir ve altta yatan nedene bağlı olarak ilaçlarla, ameliyatla veya işitme cihazlarıyla tedavi edilebilir. İletim tipi işitme kaybının tamamen iyileştirilmesinde erken teşhis oldukça önemlidir. 

İletim tipi işitme kaybının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Dış kulak enfeksiyonları
• İç kulak enfeksiyonları
• Dış kulak yaralanmaları
• Orta kulaktaki kemikçiklerde yapı bozuklukları
• Doğum sırasında oluşan sorunlar
• Kulak zarı hasarı
• Dış kulak yolunda tıkanıklık

Sinirsel İşitme Kaybı (Sensörinöral)

Sensörinöral işitme kaybı, sesi kulaktan beyne iletmekten sorumlu olan iç kulakta (koklear) veya işitme sinirinde hasar olduğunda ortaya çıkan bir tür işitme kaybıdır. Bu tip işitme kaybı, ses titreşimlerini daha sonra beyne gönderilen elektrik sinyallerine dönüştürmekten sorumlu olan koklea içindeki saç hücrelerinin hasar görmesinden de kaynaklanabilir.

Bu tür işitme kaybı genellikle kalıcıdır ve tedavi edilemez. Ancak sesi yükseltebilen ve iletişimi iyileştirebilen işitme cihazları veya koklear implantlarla işitme kaybının seviyesi düşürülebilir. Bazı durumlarda konuşma terapisi veya yardımcı dinleme cihazları gibi diğer müdahaleler de önerilebilir.

Sensörinöral işitme kaybının yaygın nedenleri şunlardır:

• Yaşlanma 
• Yüksek sese maruz kalma 
• Kafa travması 
• Genetik bozukluklar 
• Viral enfeksiyonlar 
• Meniere hastalığı 
• Otoskleroz 

Mikst Tipi İşitme Kaybı (Karışık)

Mikst tipi işitme kaybı, hem iletim tipi hem de sensörinöral işitme kaybının bir kombinasyonu olan bir işitme kaybı türüdür. Hem dış veya orta kulakta hem de iç kulakta hasar veya sorun olduğunda ortaya çıkar.

Karışık işitme kaybının bazı yaygın nedenleri arasında kronik kulak enfeksiyonları, kafa travması, yüksek sese maruz kalma, genetik koşullar ve yaşlanma yer alır. Karışık işitme kaybı için tedavi seçenekleri, işitme kaybının ciddiyetine ve altında yatan nedenlere bağlı olarak işitme cihazlarını, koklear implantları veya ameliyatı içerebilir.

Fonksiyonel İşitme Kaybı

Organik olmayan işitme kaybı olarak da bilinen fonksiyonel işitme kaybı, belirgin herhangi bir fiziksel neden olmadan meydana gelen işitme kaybı türüdür. Stres ve kaygı gibi psikolojik faktörlerin fonksiyonel işitme kaybına neden olduğu düşünülmektedir.

Fonksiyonel işitme kaybının teşhis edilmesi zor olabilir, çünkü kişi konuşmayı duymakta veya anlamakta zorluk çekse de, işitme kaybına dair fiziksel bir kanıt olmayabilir. Bu tip işitme kaybının teşhisi için, işitme kaybının herhangi bir fiziksel nedenden kaynaklanma olasılığını ortadan kaldırmak için çeşitli testler ve değerlendirmeler yapılır.

Fonksiyonel işitme kaybının tedavisi, işitme kaybına neden olabilecek altta yatan duygusal veya psikolojik sorunları tanımlamayı ve ele almayı amaçlayan psikolojik danışmanlık veya terapiyi içerir. 

Merkezi Tip İşitme Kaybı

Merkezi işitme kaybı, sesi işlemekten sorumlu olan merkezi sinir sisteminde hasar veya işlev bozukluğu olduğunda ortaya çıkan bir tür işitme kaybıdır. Bu durum, beyindeki işitsel sinir, beyin sapı veya daha yüksek seviyeli işitsel işlem merkezlerini etkileyebilir.

Dış veya orta kulaktaki hasar veya işlev bozukluğunun neden olduğu iletim tipi işitme kaybının aksine, işitmeyi sağlayan sistemler doğru çalışsa bile merkezi tip işitme kaybı görülebilir.

Merkezi işitme kaybına kafa travması, tümörler, enfeksiyonlar, inme ve multipl skleroz veya Parkinson hastalığı gibi dejeneratif hastalıklar dahil olmak üzere çeşitli faktörler neden olmaktadır. 

Merkezi işitme kaybının belirtileri arasında, özellikle gürültülü ortamlarda konuşmayı anlamada zorluk ve sesin yerini belirlemede sorunlar sayılabilir.

Merkezi işitme kaybı tedavisi genellikle ilaç ayarlamaları veya fizik tedavi gibi altta yatan durumun spesifik tedavisini içerir. Konuşma terapisi veya bilişsel rehabilitasyon da iletişim becerilerini geliştirmede yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, işitme cihazları veya koklear implantlar gibi yardımcı dinleme cihazları da önerilebilir.

İşitme Kaybı: Erken Teşhisin Önemi

İşitme kaybı, odyometri testi ve çeşitli işitme testleriyle tespit edilir. İşitme kaybı, vücudun sorunun kaynaklandığı bölümüne bağlı olarak sınıflandırılır. İletim tipi işitme kaybı en sık görülen işitme kaybı tipidir ve genellikle tedavi edilebilir. Bir diğer sık görülen işitme kaybı tipi olan sensörinöral tip işitme kaybı ise, genellikle kalıcıdır ve işitme cihazı veya koklear implant gibi yardımcı cihazlarla giderilir.

İşitme kaybının tedavisinde erken teşhis çok kritik bir rol oynar. Bu sebeple, işitme sorunları yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına danışmaları gerekmektedir.