İşitme Kaybı Nedenleri Nelerdir?

Kulağın bölümlerini ve kulak ile doğrudan ilişkili organları etkileyen pek çok sorun, işitme kaybı nedenleri arasında sayılabilir. İşitme kaybına sebep olan temel faktöre bağlı olarak, işitme kaybı tedavi edilebilir veya kalıcı hale gelebilir.

Kulak, oldukça hassas ve karmaşık yapılı bir organ olduğu için, kulakta meydana gelen sorunlar ciddiye alınmadıkları zaman geri dönüşü mümkün olmayan hasarlara sebep olabilir. Bu sebeple, işitme sorunlarının uzmanlar tarafından erken teşhis ve tedavi edilmeleri oldukça önemlidir.

Bu yazıda, işitme kaybı neden olur diye merak eden okurlar için, bu konuda detaylı bir şekilde incelenmiştir.

Ayrıca, uzmanların işitme kaybını belirlemek için kullandıkları çeşitli tanı yöntemleri ve hastaların işitme yetisini eski haline döndürmek için uygulanan tedaviler hakkında bilgiler verilmiştir.

İşitme Kaybı Nedir?

İşitme kaybı, hastaların konuşma sesi ve televizyon sesi gibi sesleri duymakta veya ayırt etmekte sorun yaşamaları ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. İşitme kaybı, tek bir kulakta oluşabileceği gibi, her iki kulakta aynı anda da ortaya çıkabilir.

İşitme kaybı, yeni doğmuş bebeklerden yaşlılara kadar her yaştan insanı etkileyebilir. Ancak, işitme kaybı vakaları en çok yaşlılar arasında görülür. Araştırmalara göre, 65 yaşını geçmiş her üç kişiden birinin işitme kaybıyla mücadele ettiği bilinmektedir.

İşitme kaybı dereceleri, kişiden kişiye farklılık gösterir. Bazı insanlarda işitme kaybı o kadar azdır ki, bu kişiler herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymaksızın hayatlarını sürdürebilirler.

Fakat, özellikle ileri ve çok ileri derece işitme kaybına sahip olan kişiler, birçok sesi duyamadıkları için günlük yaşamda zorluk çekerler.

Bu kişilerin, eğer mümkünse tedavi görmeleri, tedavinin mümkün olmadığı durumlarda da doktor kontrolünde işitme cihazı kullanmaları gerekir. 

İşitme Kaybı Belirtileri Nelerdir?

Duyma becerilerinde bir sorun olup olmadığından emin olamayan kişiler, işitme kaybı nasıl anlaşılır sorusunu sıklıkla sorarlar.

İşitme kaybı, bazı durumlarda anlaşılması zor ve zaman alan bir sorundur. İşitme kaybı yaşayan insanlar, genellikle bu durumu tanımlamakta ve kabullenmekte zorlanır.

İşitme kaybına işaret eden belirtiler sürekli devam etse de, durumun geçici ve önemsiz olduğu düşünülebilir. Ancak bu yaklaşım, hastanın genel sağlığı açısından ciddi sakıncalar oluşturabilir.

Çünkü işitme kaybı, tedavi edilmezse kalıcı hale gelebilecek bir kulak rahatsızlığı olabileceği gibi, başka bir sağlık sorununun belirtisi olarak da görülebilir.

İşitme kaybına neden olabilecek hastalıklar, genellikle kulağa yakın bölgelerde, yani kafa içinde gerçekleştiği için, bu hastalıkların erken teşhis edilmesi ve hızlı bir şekilde tedavi edilmesi çok önemlidir. 

İşitme kaybı yaşayan kişilerde görülebilecek başlıca belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

Konuşmaları takip etme güçlüğü: İşitme kaybı yaşayan kişiler, konuşma sırasında kelimeleri algılamakta güçlük çekerler.

Hafif ve orta derece işitme kaybı yaşayan kişilerde bu sorun çok belirgin olmayabilir ve yalnızca yeni tanışılan insanlarla yapılan konuşmalarda ortaya çıkabilir. Fakat işitme kaybının seviyesi ilerledikçe, konuşmaları takip etmek daha zor hale gelir.

Eğer sohbet ettiğiniz kişilerden, sık sık söylediklerini tekrar etmelerini istiyorsanız bu, işitme kaybı yaşadığınızın belirtisi olabilir.

Tinnitus (kulak çınlaması): Tinnitus, kulak içinde çınlamalar duyma hissi olarak tanımlanabilir. Kulak çınlamasına sebep olabilecek çok sayıda psikolojik ve fizyolojik sorun vardır. Birçok vakada, çınlamayı ortaya çıkaran sebebi tam olarak saptamak mümkün olmayabilir.

Kulak çınlaması ve az duyma problemi sıklıkla bir arada görülebilmektedir. Tinnitus, işitme kaybı dışında da pek çok hastalığın ve sorunun belirtisi olabilir. Bu sebeple, kulak çınlaması yaşayan kişilerin, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmaları gerekir.

Sosyal sorunlar: İşitme kaybının hasta tarafından tanımlanamadığı ya da kabullenilmediği durumlarda, sosyal kaygılar artabilir. Özellikle çocuklar işitme kaybını anlamakta ya da ebeveynlerine anlatmakta sorun yaşayabilirler.

Bu gibi durumlarda, diğer insanların konuşmalarını anlamada güçlük çeken kişiler, kendilerini sosyal hayattan soyutlayabilirler. Ani gelişen içe kapanma ve sosyal aktivitelere karşı ilgisizlik gibi davranışlar, işitme kaybının belirtisi olarak görülebilir.

İşitme Kaybı Nedenleri

İşitme kaybı neden olur diye merak edildiğinde, bu soruyu cevaplandırmak her zaman çok kolay olmayabilir. Kulak, kafa içinde bulunan tüm yapılarla doğrudan ilişki içindedir ve bu bölgede yaşanabilecek pek çok problemden etkilenebilir.

İşitme kaybına neden olan faktörün, uzman hekimler tarafından gerçekleştirilen muayene ve testler sonucunda belirlenmesi gerekir. En yaygın olarak karşılaşılan işitme kaybı nedenleri aşağıda sıralanmıştır.

Yaşlılık

Yaş ortalaması arttıkça, işitme sorunlarının görülme sıklığı da artar. Yaşlılığa bağlı işitme kaybı, iç kulakta bulunan koklea adındaki spiral biçimli organın yapıları ile ilişkili olarak oluşur.

Kokleada bulunan ve işitme görevini yürüten yapılar, yüksek seslerden dolayı hasar görür. Bu durum sonucunda, sensörinöral işitme kaybı olarak adlandırılan ve tedavisi mümkün olmayan işitme sorunları ortaya çıkar.

İşitme kaybına neden olan sesler, kişiler tarafından öğrenilmeli ve bu ortamlarda bulunan kişilerin koruyucu önlemler almaları gerekir. Yaşlılığa bağlı işitme kaybı, genellikle yavaş yavaş ve yıllar içinde gelişir.

Bu tip işitme kaybı, genellikle bilateral işitme kaybı olarak adlandırılan ve iki kulakta birden işitme sorunlarının görüldüğü türde olur.

Yaşlılık sebebiyle işitme kaybı yaşayan kişiler, işitme cihazı kullanarak daha iyi bir işitme duyusuna sahip olabilirler.

Yüksek Sese Maruz Kalma

Sürekli devam eden ya da aniden gelişen yüksek sesler, kulağın bölümlerinde çeşitli hasarlar oluşmasına sebep olabilir.

Çoğunlukla, bu sebeple ortaya çıkan işitme kayıpları geçicidir. Ancak, eğer iç kulaktaki sinirler hasar gördüyse, işitme kaybı kalıcı olabilir. İç kulakta bulunan işitme sinirleri, 80-90 desibelden daha yüksek sesler işitildiğinde hasar görür.

İşitme kaybının ortaya çıkması için bu sinirlerin büyük bir kısmının hasar görmesi gerekir. Bu sebeple, yüksek sesli makinelerin bulunduğu ortamlarda çalışan veya müzik ile ilgilenen 

kişilerde, işitme kaybı görülme olasılığı daha yüksektir. Risk grubundaki kişilerin, düzenli olarak KBB uzmanları tarafından muayene edilmeleri, olası işitme kaybı sorunlarının önüne geçilmesi açısından önemlidir.

Kulak Enfeksiyonları

Kulak, dış dünya ile doğrudan bağlantılı bir organ olduğu için, çeşitli mikroorganizmaların sebep olabileceği enfeksiyonlara karşı savunmasızdır.

Mantarlar ve bakteriler dış kulak kanalından orta kulağa kadar geniş bir bölgeyi etkileyebilir. En çok görülen kulak enfeksiyonu türü, otitis media adı verilen ve orta kulakta meydana gelen bakteriyel bir enfeksiyondur.

Otitis media, östaki borusunun çeşitli nedenlerle görevini yerine getirememesi ve orta kulakta iltihaplı sıvı birikmesi sonucunda ortaya çıkar. Otitis media başta olmak üzere, pek çok kulak enfeksiyonu işitme kaybı ile birlikte görülebilir.

İşitme kaybı genellikle geçicidir ve enfeksiyonun tedavi edilmesiyle birlikte ortadan kalkar.

Kulak enfeksiyonları, tedavi edilmezlerse kalıcı işitme kaybı da dahil pek çok soruna sebep olabilir.

Bu yüzden, kulakta ağrı ve sıvı akıntısı gibi belirtiler gösteren kişilerin, kulak enfeksiyonu yaşıyor olabileceğini göz önünde bulundurması ve bir KBB kliniğine başvurması gerekir.

İç Kulak Hastalıkları

İç kulakta gerçekleşen çeşitli hastalıklar işitme kaybına neden olabilir. Otoskleroz ve Meniere hastalığı, iç kulakta gerçekleşen ve işitme kaybına sebep olan en yaygın hastalıklar arasında görülür.

İç kulak oldukça karmaşık bir yapıya sahip olduğu için, bu bölümde oluşan hastalıkların tedavi edilmesi zordur. İç kulaktan kaynaklanan işitme kaybı, sorunun kaynağındaki hastalık tedavi edilse bile genellikle kalıcı hale gelir. 

Doğuştan gelen bazı iç kulak anomalileri de, işitme kaybının nedenleri arasında gösterilebilir. Bebeklerin söylenenlere tepki vermemesi, televizyon gibi cihazlardan gelen seslere karşı ilgisizlikleri işitme kaybına işaret ediyor olabilir.

Bu tür davranışlardan şüphelenen ebeveynler, vakit kaybetmeden uzman desteği almalıdır.

Kafa İçi Tümörleri

Kafa içinde çeşitli bölgelerde oluşan tümör ve kistler, işitme kaybının sebepleri arasındadır. Özellikle kulaktan beyne giden işitme siniri üzerinde oluşan ve akustik nörinom olarak adlandırılan iyi huylu tümör, işitme kaybına sebep olabilmektedir.

Akustik nörinom, genellikle yavaş büyüyen ve nispeten kolay müdahale edilebilen bir tümördür. Çoğu vaka, cerrahi müdahale sonucunda başarı ile tedavi edilir. Ancak, akustik nörinom hastalarının tümör ile ilgili tedavilerini tamamlanmasının ardından işitme yetilerini geri kazanmaları beklenmez.

İlaçlar

Bazı ilaçların kullanımı da ani işitme kaybı nedenleri arasında gösterilebilir. Bu tarz yan etkiler görüldüğünde, hastaların derhal ilaç kullanımını sonlandırmaları ve bir uzmana danışmaları gerekir.

İlaçlar sebebiyle oluşan işitme kaybı, genellikle geçicidir ve ilaç kullanımının sonlanmasıyla iyileşir.

İşitme Kaybında Nasıl Tanı Konulur?

İşitme kaybını teşhis etmek için uygulanan bir takım özel testler vardır. Bu testler, bir KBB uzmanı tarafından veya odyolog tarafından gerekli görülmesi halinde hastaya uygulanır.

Testi gerçekleştiren kişinin, odyometri konusunda uzman olması gerekir. Her iki kulağa farklı frekans ve seviyelerde ses dalgaları gönderilerek hastaların işitme seviyeleri incelenir.

Test sonuçları, odyogram adı verilen bir grafik üzerinde çeşitli işaret ve semboller ile belirtilir. 

Birbirinden farklı işitme kaybı türlerinin tespiti için hazırlanmış birçok odyometrik test bulunur.

KBB polikliniklerinde ve çeşitli işitme merkezlerinde uygulanan bu testler, işitme kaybı yaşayan hastalara doğru tedavileri uygulamak açısından oldukça faydalıdır.

Kulakta İşitme Kaybı Tedavisi Nasıl Yapılır?

İşitme kaybını gidermek için uygulanması gereken yöntem, bu soruna sebep olan ana faktörün belirlenmesinden sonra ortaya çıkar.

Yukarıda da belirtildiği üzere, işitme kaybı bazı durumlarda tedavi edilirken, bazı durumlarda kalıcı hale gelebilir.

Günümüzde, tıbbi tedavi yöntemleri ve işime cihazı gibi teknolojik imkanlarla birlikte, her türlü işitme kaybının giderilmesi için çeşitli seçenekler mevcuttur. 

Kaynakça

• Victory, J. (2022, June 21). Hearing loss treatments. Healthy Hearing. Retrieved March 1, 2023, from https://www.healthyhearing.com/help/hearing-loss/treatment
• Mayo Foundation for Medical Education and Research. (2021, April 16). Hearing loss. Mayo Clinic. Retrieved March 1, 2023, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hearing-loss/diagnosis-treatment/drc-20373077
• Hearing loss treatment. ucsfhealth.org. (n.d.). Retrieved March 1, 2023, from https://www.ucsfhealth.org/conditions/hearing-loss/treatment